De Hoge Raad heeft op 12 juli 2024 een arrest gewezen over de vraag of de mediationclausule afdwingbaar is: ECLI:NL:HR:2024:1078, Hoge Raad, 22/04619 (rechtspraak.nl).
Een mediationclausule kan inhouden dat partijen afspreken, voordat juridische procedures worden gestart, eerst zullen proberen via mediation een conflict of dreigend conflict op te lossen. Het Hof had geoordeeld dat de mediationclausule niet kon worden afgedwongen. De AG van de Hoge Raad adviseerde te oordelen dat een mediationclausule wel juridisch bindend en dus afdwingbaar zou moeten zijn.
De Hoge Raad legt uit dat een mediationclausule soms bindend kan zijn. Dit kan mede afhangen van de bewoordingen van de clausule. De Hoge Raad is van mening, dat toepassing van een mediationclausule niet tot gevolg mag hebben dat het recht van partijen op toegang tot de rechter, dat mede wordt gewaarborgd door artikel 6 EVRM, op onaanvaardbare wijze wordt aangetast. De rechter houdt daarom de bevoegheid om te beslissen dat de zaak niet wordt aangehouden of afgewezen, omdat partijen eerst mediation moeten proberen, als dat bijvoorbeeld de spoedeisendheid van de zaak in de weg staat of als de rechter van mening is dat mediation zinloos is.
De Hoge Raad merkt op, dat een mediationclausule in andere gevallen wel zeker bindend kan zijn en dat dit het karakter van mediation niet in de weg staat.
Kortom: een mediationclausule kan juridisch afdwingbaar zijn, zegt de Hoge Raad, maar het hangt af van de bewoordingen van de mediationclausule EN van de overige omstandigheden af of dit in een specifiek geval ook zo is.
Wat ik vooral interessant vind, is dat de Hoge Raad zegt dat een rechter aan een mediationclausule, dat kennelijk juridisch bindend kan zijn, voorbij kan gaan als die van oordeel is dat mediation niet zinvol is (rechtsoverweging 3.2.3). In mijn optiek is het niet aan de rechter om daar over te oordelen, net zo min als een bedrijfsarts dat zou moeten doen. Dat is aan de mediator.
In elk geval is duidelijk dat een mediationclausule volgens de Hoge Raad het kenmerk van “vrijwilligheid” in mediation niet in de weg hoeft te staan. Daar ben ik het mee eens. Bij het overeenkomen van de mediationclausule, zijn partijen ook al vrijwillig de clausule aangegaan. En vervolgens staat het ieder der partijen vrij om te stoppen met een mediation, nadat die is gestart. Een poging wagen om in mediation te komen tot een oplossing, lijkt mij altijd een goede optie. Zeker als dat voornemen op voorhand tussen partijen is overeengekomen.
Heeft u vragen over mediation? Of zoekt u een ervaren MfN mediator? Neem gerust contact met mij op.
